Διαβάστε το άρθρο μου όπως δημοσιεύθηκε στο liberal.gr
Του Κώστα Δέρβου*
Για το προσφυγικό ζήτημα πολλά έχουν γραφτεί, ακόμη περισσότερα έχουν ειπωθεί, αλλά τελικά λίγα έχουν γίνει. Η Ελλάδα, λόγω της γεωγραφικής της θέσης, είναι η χώρα που έχει πληγεί περισσότερο από κάθε άλλο ευρωπαϊκό κράτος από το μεταναστευτικό – προσφυγικό κύμα, με δεδομένο ότι αυτό συνέπεσε με μια περίοδο μακροχρόνιας οικονομικής κρίσης.
Από το 2015, ιδιαίτερα στα νησιά του Βορείου Αιγαίου αλλά και σε άλλες ακριτικές περιοχές, μετά τις μαζικές εισροές έχει διαμορφωθεί μια νέα κοινωνική πραγματικότητα και οι ζωές των πολιτών έχουν αλλάξει συθέμελα. Την πραγματικότητα αυτή είχα την ευκαιρία να δω πριν λίγες ημέρες στη Σάμο, όπου το κέντρο υποδοχής των προσφύγων βρίσκεται κυριολεκτικά μέσα στην πρωτεύουσα του νησιού.
Τα προβλήματα που ανακύπτουν είναι αναρίθμητα. Λόγω του μεγάλου αριθμού εισροών, σε σχέση με τον μικρό αριθμό εκροών, χιλιάδες πρόσφυγες έχουν παραμείνει εδώ και κάποια χρόνια στη χώρα μας. Το αποτέλεσμα είναι αφενός οι άνθρωποι αυτοί να μην ζουν σε αξιοπρεπείς συνθήκες κατά παράβαση των ανθρωπιστικών αξιών και αφετέρου να πλήττονται καίρια ορισμένες περιοχές, όπως τα νησιά του Β. Αιγαίου, με τον εισερχόμενο τουρισμό να μειώνεται διαρκώς.
Εν ολίγοις, δυστυχώς, η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ χαρακτηρίζεται αποδεδειγμένα από διαχειριστική ανικανότητα στο ζήτημα του προσφυγικού. Στερείται της αναγκαίας σοβαρότητας ώστε να διαπραγματευτεί με αξιοπιστία με τους Ευρωπαίους εταίρους ώστε να βρεθεί λύση στο πρόβλημα. Παράλληλα, τα διόλου πενιχρά κονδύλια που έχουν δοθεί προκειμένου να βοηθηθεί η χώρα μας μάλλον χάθηκαν στο δρόμο. Το μεταναστευτικό – προσφυγικό είναι ένα ζήτημα υψίστης εθνικής σημασίας. Αντί όμως να αντιμετωπίζεται ως τέτοιο, η κυβέρνηση κινείται χωρίς καμία οργάνωση και δίχως κανένα σχεδιασμό.
Το ζήτημα των μεταναστευτικών ροών, πέρα από μείζον ανθρωπιστικό θέμα, αποτελεί και ύψιστη προτεραιότητα για την εθνική μας ασφάλεια. Είναι υποχρέωση της πολιτείας μας να προσφέρει ασφάλεια στους πολίτες της. Για το λόγο αυτό, είναι απαραίτητο να ληφθούν αυστηρότερα μέτρα και να υπάρξει καλύτερη φύλαξη των συνόρων. Επιπλέον, η είσοδος των μεταναστών πρέπει – επιτέλους – να πάψει να καθορίζεται από τους διακινητές, που αισχροκερδούν από απελπισμένους πρόσφυγες και μετανάστες που αναζητούν ένα καλύτερο αύριο.
Φυσικά, η λύση δεν είναι να έχουμε σύνορα ερμητικά κλειστά. Ωστόσο, δεν είναι δυνατόν να συνεχίσουμε να επιτρέπουμε την ανεξέλεγκτη είσοδο. Σε αυτή την κατεύθυνση, είναι αναγκαίο να γίνουν ταχύτερες οι διαδικασίες απονομής ασύλου ώστε να επέλθει αποσυμφόρηση των νησιών. Επιπρόσθετα, τα κέντρα υποδοχής προκειμένου να μπορούν να διατηρούν μια εύρυθμη λειτουργία δεν πρέπει να φιλοξενούν παραπάνω μετανάστες από τον αριθμό για τον οποίο προορίζονται.
Σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης, είναι επιτακτικό να λάβει χώρα η αρχή της δίκαιης κατανομής των βαρών. Πρέπει να θεσπιστούν τα κατάλληλα προγράμματα μετεγκατάστασης, ώστε να μοιράζεται ο αριθμός των μεταναστών ανάλογα στα κράτη μέλη. Να ενισχυθούν διοικητικά και οικονομικά τα κράτη – πύλες εισόδου όπως η Ελλάδα, με δημιουργία ευρωπαϊκών κέντρων υποβοήθησης για την επιτάχυνση της καταγραφής των εισερχομένων, της παροχής ασύλου και του συντονισμού της επιστροφής των παράτυπων μεταναστών στη χώρα τους.
Και όλα αυτά δεν μπορούν να έχουν ολοκληρωμένη εφαρμογή, αν δεν υπάρξει σαφής διάκριση ανάμεσα στους πρόσφυγες και τους οικονομικούς μετανάστες, ώστε μα αποφεύγεται η κατάχρηση του δικαιώματος ασύλου.
Το μεταναστευτικό αποτελεί ίσως την μεγαλύτερη πρόκληση της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Το γεγονός ότι η ακροδεξιά σαρώνει σε ολόκληρη την ήπειρο κρούει τον κώδωνα του κινδύνου για την μεταναστευτική πολιτική που εφαρμόζεται και για τις τακτικές που ακολουθούνται.
Προκειμένου οι Έλληνες να αποδεχτούν τις διαφορές και να αναγνωρίσουν τις κοινές ανθρωπιστικές αξίες, πρέπει να νιώθουν ότι διαβιούν σε καθεστώς ασφάλειας και ότι δεν τίθενται σε κίνδυνο τα κεκτημένα τους και τα συμφέροντά τους.
Στόχος του κράτους μας – αλλά παράλληλα και της Ένωσης – οφείλει να είναι η αποκατάσταση της χαμένης εμπιστοσύνης των πολιτών και η επεξεργασία ενός συνολικού σχεδίου μεταναστευτικής πολιτικής, που δεν θα χαρακτηρίζεται από νικητές και χαμένους αλλά από δίκαιη κατανομή των ευθυνών.
*Ο κ. Κώστας Δέρβος είναι πρόεδρος της ΟΝΝΕΔ, Ηλεκτρολόγος Μηχανικός MSc και υποψήφιος ευρωβουλευτής